Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie – kluczowe informacje

Jeżeli doznałeś szkody z winy innej osoby, możesz domagać się odszkodowania lub zadośćuczynienia. Warto jednak pamiętać, że roszczenia tego rodzaju podlegają przedawnieniu, a po upływie określonych terminów dochodzenie ich na drodze sądowej może stać się nieskuteczne.

Poniżej przedstawiam najważniejsze zasady wynikające z art. 442¹ kodeksu cywilnego.

Podstawowy termin przedawnienia – 3 lata

Co do zasady roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się:

• po 3 latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się
  lub przy zachowaniu należytej staranności mógł dowiedzieć się
  o:

  • szkodzie oraz

  • osobie odpowiedzialnej za jej naprawienie.

Jest to termin zależny od wiedzy poszkodowanego, a nie od daty samego zdarzenia.

Termin maksymalny – 10 lat od zdarzenia

Niezależnie od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, obowiązuje również tzw. termin końcowy:

• roszczenie nie może przedawnić się później niż 10 lat
  od dnia zdarzenia wywołującego szkodę.

Po upływie 10 lat od zdarzenia roszczenie wygasa bez względu na wiedzę poszkodowanego.

Szkoda wyrządzona przestępstwem – termin 20-letni

Jeżeli szkoda powstała na skutek:

• zbrodni, lub

• występku,

wówczas roszczenie przedawnia się:

• z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa,

• niezależnie od tego, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o sprawcy.

Jest to najdłuższy termin przewidziany dla roszczeń odszkodowawczych.

Szkoda na osobie – ochrona poszkodowanego

W przypadku szkody na osobie (np. uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia):

• przedawnienie nie może zakończyć się wcześniej niż 3 lata
  od dnia uzyskania wiedzy o szkodzie i osobie odpowiedzialnej.

To rozwiązanie chroni poszkodowanego m.in. w sytuacjach, gdy skutki urazu ujawniają się po czasie.

Przedawnienie roszczeń małoletnich – zasady szczególne

W przypadku małoletnich poszkodowanych roszczenie o naprawienie szkody na osobie:

• nie może przedawnić się wcześniej niż 2 lata od uzyskania pełnoletności.

Przykład:
Jeżeli dziecko doznało szkody w wieku 12 lat, to najwcześniej roszczenie może przedawnić się po ukończeniu 20. roku życia.

Dlaczego pilnowanie terminów jest tak ważne?

Po upływie terminu przedawnienia:

• osoba odpowiedzialna za szkodę może podnieść zarzut przedawnienia,

• sąd oddali powództwo, nawet jeśli szkoda jest oczywista,

• poszkodowany traci możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń.

Znajomość terminów oraz szybkie działanie jest więc kluczowe dla ochrony interesów.

Podsumowanie

Roszczenia odszkodowawcze podlegają ścisłym terminom przedawnienia. Ich przekroczenie może całkowicie uniemożliwić uzyskanie odszkodowania, dlatego w przypadku szkody warto jak najszybciej ustalić obowiązujące terminy oraz podjąć stosowne działania.

Jeśli masz wątpliwości co do przedawnienia w Twojej sprawie, konsultacja z prawnikiem pozwoli ustalić właściwy termin oraz zaplanować odpowiednie kroki.